Jak złożyć komputer do gier

Złożenie własnego komputera zwiększy przyjemność z gry i pozwoli wymieniać komponenty w dowolnym momencie.

Najważniejsze informacje:

  • Z odpowiednim przygotowaniem i instrukcjami każdy może złożyć swój własny komputer.

  • Składanie własnego komputera to najlepszy sposób na zapewnienie, że sprosta on wszystkim Twoim potrzebom i preferencjom.

  • Starannie rozważ rodzaj preferowanej obudowy oraz rozpiętość Twojego budżetu zanim zaczniesz dobierać komponenty.

  • Aby zdecydować, jakie komponenty chcesz zakupić, możesz wyszukać indywidualne informacje o każdym z nich lub znaleźć gotowy spis w internecie.

  • Składanie komputera za pomocą oddzielnych, prostych kroków to świetny sposób na zapoznanie się z działaniem poszczególnych komponentów.

author-image

Podzielenie procesu składania komputera do gier na wykonalne kroki czyni go znacznie mniej przerażającym. Nawet jeśli to Twoje pierwsze kroki, nie martw się — wcześniejsze doświadczenie w składaniu nie jest wymagane[d:8078] [d:7195] [d:1028].

Składanie komputera do gier od podstaw to jedyny pewny sposób na zapewnienie, że Twój system będzie w stanie spełnić Twoje osobiste oczekiwania. Gdy masz pełną kontrolę nad wszystkim, co znajduje się w Twoim komputerze, począwszy od zasilania, wiesz, że będziesz w stanie grać w gry, które lubisz, przy zapewnionej liczbie klatek na sekundę, jakiej pragniesz. Ponadto, samodzielnie złożony komputer umożliwia modernizacje – w miarę rozwoju technologii, według Twojego zmieniającego się gustu i potrzeb związanych z grami oraz wraz ze zmieniającym się budżetem.

Mimo, że składanie komputera może wydawać się przerażające, może okazać się, że jest to łatwiejsze niż myślisz, zwłaszcza jeśli podzieli się ten proces na wykonalne kroki. Dlatego też stworzyliśmy ten obszerny przewodnik krok po kroku, który pomoże Ci zbudować Twój pierwszy komputer do gier – uzupełniony o wskazówki udzielone przez naszych doświadczonych konstruktorów.

Sprawdź, który komputer jest odpowiedni dla Ciebie: wstępnie zmontowany czy samodzielnie złożony ›

KROK 1: narzędzia do składania komputerów

Pierwsze, co należy zrobić w ramach przygotowania, to zebrać narzędzia potrzebne do ukończenia konstrukcji. Uprzednie przygotowanie materiałów wymienionych poniżej jest istotnym krokiem w celu zapewnienia sprawnego procesu składania komputera.

  • Miejsce pracy. Do pracy potrzebna będzie duża powierzchnia, np. stół. Aby zapobiec przypadkowym wyładowaniom elektrostatycznym (które mogą spowodować uszkodzenie wrażliwych elementów), musisz stać na podłodze niepokrytej wykładziną czy dywanem.
  • Śrubokręty. Do wielu czynności będziesz potrzebować wkrętaka krzyżakowego #2. Jeśli montujesz urządzenie M.2, będzie Ci również potrzebny wkrętak krzyżakowy #0.

Porada od specjalistów: namagnesowane wkrętaki pozwalają uniknąć wpadania śrubek do wnętrza obudowy (namagnesowanie jest bardzo słabe i nie powinno mieć żadnego wpływu na komponenty).

  • System organizacyjny. Większość komponentów jest dostarczana z dodatkowymi częściami; z których niektóre są opcjonalne, a niektóre wymagane do montażu w samodzielnie składanym sprzęcie. Będziesz potrzebował sposobu na przechowywanie różnych śrubek, opasek zaciskowych, przewodów, instrukcji itp. zorganizowane według poszczególnych komponentów. Bez odpowiedniej organizacji łatwo pomieszać te elementy.

Porada od specjalistów: do przechowywania różnych śrubek polecamy magnetyczne tacki lub tacki z wieloma małymi przegródkami, takimi jak puste opakowania po jajkach czy pojemniki na pastylki.

  • Wiele źródeł światła. Składaj komputer w dobrze oświetlonym miejscu dysponującym wieloma źródłami światła. Nie musisz się wtedy martwić, że zasłaniasz jedyne źródło światła, gdy pochylasz się nad obudową.Porada od specjalistów: ruchome źródło światła pomoże Ci oświetlić zakamarki obudowy. Idealnym rozwiązaniem jest czołówka, ponieważ dzięki niej masz wolne ręce, ale możesz też użyć latarki, telefonu lub lampy biurkowej.
  • Antystatyczna opaska na nadgarstek. Nie jest ona absolutnie konieczna, ale na pewno przydatna w zapewnieniu, że przypadkowo nie uszkodzisz wrażliwych komponentów wyładowaniami elektrycznymi. (Mimo, że nie jest to bardzo częste zjawisko, lepiej dmuchać na zimne, a opaski antystatyczne kosztują niewiele.)
  • Opaski zaciskowe. Chociaż nie są one konieczne, związanie przewodów znacznie poprawi wygląd wnętrza Twojego komputera. Jeśli nie chcesz kupować opasek zaciskowych, możesz uporządkować przewody za pomocą opasek plastikowych do woreczków (prawdopodobnie będziesz miał ich dosyć po rozpakowaniu wszystkich komponentów). Możesz również użyć opasek rzepowych – w niektórych obudowach są one zamocowane na stałe.
  • Nożyczki. Na koniec potrzebować będziesz również nożyczek do ucinania opasek zaciskowych i rozpakowywania komponentów.

KROK 2: obudowy do komputerów do gier

Zanim zaczniesz wybierać komponenty, powinieneś wziąć pod uwagę obudowę, a przynajmniej jej rozmiar.

Najważniejszą rzeczą, o której należy pamiętać podczas wyboru obudowy jest to, gdzie zamierzasz umieścić komputer. Ostateczna lokalizacja Twojego komputera wyznaczy jego dopuszczalny rozmiar oraz pomoże Ci w zdecydowaniu, czy różne zaawansowane funkcje obudowy warte są większego wydatku. Przykładowo, prawdopodobnie nie warto płacić za boczny panel z hartowanego szkła, jeśli komputer ukryty będzie pod Twoim biurkiem.

Obudowy są zazwyczaj dostępne w trzech rozmiarach: Full Tower, Mid Tower i Mini Tower. Są to bardzo ogólne kategorie (rozmiary obudów nie są znormalizowane wśród producentów), ale są one zależne od rozmiaru płyty głównej.

Obudowy Full Tower

Obudowy Full Tower zaprojektowane są tak, by pomieścić zarówno płyty główne Extended-ATX, jak i standardowe, pełnowymiarowe płyty główne ATX. Mierzą one zazwyczaj około 56–61 cm wysokości, 46–51 cm długości oraz ponad 20 cm szerokości.

Obudowa Full Tower będzie zapewne niezbędna, jeśli chcesz użyć płyty głównej Extended-ATX (chociaż wybrane obudowy Mid Tower również pomieszczą płytę główną Extended-ATX) lub jeśli planujesz montaż rozbudowanego układu chłodzenia lub dodatkowej pamięci masowej. Mimo, że w obudowach Full Tower można również użyć płyty głównej Mini-ITX, uwzględnienie jej w konstrukcji nie zapewnia wyraźnych korzyści.

Obudowy Mid Tower

Obudowy Mid Tower zaprojektowane są tak, by pomieścić standardowe, pełnowymiarowe płyty główne ATX. Zasadniczo najpopularniejsze są obudowy Mid Tower. Ich wymiary mogą się znacznie różnić, ale zazwyczaj obudowy te mierzą około 46–51 cm wysokości, 43–51 cm długości i 15–20 cm szerokości.

Obudowy Mid Tower są zazwyczaj wystarczająco przestronne, by pomieścić zestaw komponentów do gier obejmujący kilka kart graficznych, kilka dysków twardych i przyzwoity system chłodzenia.

Obudowy Mini Tower

Obudowy Mini Tower, lub też konstrukcje niewielkich rozmiarów (SFF), są kompaktowe i zaprojektowane tak, by pomieścić liczne mniejsze płyty główne, takie jak płyty główne Mini-ITX.

Choć SFF przebyły długą drogę w kilku ostatnich generacjach, obudowy Mini Tower – zwłaszcza te wykorzystujące płyty główne Mini-ITX – wymagają starannego rozplanowania komponentów (być może będziesz zmuszony do użycia komponentów przeznaczonych specjalnie do małych obudów, takich jak procesory graficzne o połowie długości) i systemu chłodzenia, co pozostawia niewiele miejsca na przyszłą modernizację.

Z tego powodu nie polecamy SFF początkującym konstruktorom, choć ich wykorzystanie może być ciekawym wyzwaniem, jeśli masz już na koncie parę złożonych jednostek.

Gdy już ustalisz, jak dużo miejsca potrzebujesz, poszukaj obudowy odpowiadającej tej wielkości. Jeśli nie jesteś nastawiony na konkretny rozmiar, lepiej jest wybrać większą obudowę. Prawdopodobnie zauważysz, że łatwiej pracuje się z większą obudową, a w przyszłości bezproblemowo zmodernizujesz swój komputer.

Jednocześnie pamiętajmy, że choć nieco większa obudowa jest dobra, to znacznie większa już niekoniecznie: w przypadku nieprawidłowego chłodzenia może dojść do przegrzania podzespołów.

Wszystkie rozmiary obudów są dostępne w różnych przedziałach cenowych, więc znalezienie obudowy odpowiadającej dostępnemu budżetowi nie powinno być trudne. Droższe obudowy mogą posiadać funkcje premium i udogodnienia, takie jak wytłumienie, wysokiej jakości materiały konstrukcyjne, wyjmowane klatki na dyski i bardziej wymyślne rozwiązania do porządkowania kabli, ale te funkcje zazwyczaj nie mają zauważalnego wpływu na wydajność.

KROK 3: części do komputerów do gier

Nadszedł czas, by zebrać komponenty. Jak indywidualny będzie Twój wybór komponentów, zależy tylko od Ciebie – możesz starannie wyszukiwać informacje na temat każdego z komponentów i stworzyć niestandardową konstrukcję od podstaw lub znaleźć gotową konstrukcję w internecie i dopasować ją do swojego budżetu i potrzeb.

Zdecydowanie zalecamy określenie dostępnego budżetu przed rozpoczęciem wybierania komponentów (zakup komponentów szybko wymyka się spod kontroli). Pamiętaj, że zawsze możesz zmodernizować poszczególne komponenty w późniejszym czasie.

Porada od specjalistów: sporządź listę komponentów przed rozpoczęciem zakupów – muszą być one kompatybilne ze wszystkimi innymi komponentami.

Porada od specjalistów: jeśli składasz komputer, aby móc grać w konkretną grę, sprawdź jej zalecane wymagania systemowe i uwzględnij je w swoim planie.

Oprócz wybranej obudowy, do złożenia komputera do gier potrzebne Ci będą następujące elementy:

Przyjrzyjmy się, jakie są funkcje każdego z komponentów, dlaczego jest on potrzebny i na co należy zwrócić uwagę podczas zakupów.

Procesor (centralna jednostka obliczeniowa – CPU)

Centralna jednostka obliczeniowa (CPU), czyli procesor, to mózg komputera. To właśnie tu dzieją się magiczne rzeczy – gdy program komputerowy uruchamia się, wysyła do procesora listę instrukcji (tak naprawdę bardziej przypominają one zadania). Procesor wykonuje każdą „instrukcję” i wysyła sygnały do innych komponentów w celu poinformowania ich, gdy muszą wykonać zadanie.

Istnieją dwa główne wskaźniki wydajności, które pomogą Ci wybrać odpowiedni procesor dopasowany do Twoich potrzeb: liczba rdzeni i szybkość zegara.

Liczba rdzeni zdradza, ile procesorów składa się na każdą centralną jednostkę obliczeniową – innymi słowy, ile zadań centralna jednostka obliczeniowa może wykonywać jednocześnie.

Szybkość zegara zdradza szybkość, z jaką centralna jednostka obliczeniowa wykonuje każde zadanie.

Niektóre procesory z wyższej półki są wyposażone w technologię Hyper-Threading, która pozwala każdemu rdzeniowi na uruchamianie wielu wątków i oferuje lepszą wydajność w przypadku oprogramowania wielowątkowego.

Porada od specjalistów: większość współczesnych procesorów to procesory wielordzeniowe, a wiele nowych gier jest projektowanych tak, aby to wykorzystać, dlatego warto poszukać procesora z co najmniej czterema rdzeniami. Dodatkowe rdzenie mogą być pomocne, gdy zaczynasz dokładać kolejne zadania, takie jak nagrywanie i streamowanie rozgrywki.

Płyta główna

Płyta główna to podstawowy układ scalony, który jest podłączony do wszystkich komponentów. Procesor znajduje się bezpośrednio na płycie głównej (procesor i płyta główna muszą być kompatybilne – w ich dobraniu może pomóc narzędzie Intel® do sprawdzania zgodności komponentów komputerów stacjonarnych), a wszystkie inne komponenty – karty graficzne, dyski twarde, pamięć, napędy optyczne, karty bezprzewodowe – są zintegrowane z płytą główną.

Jednym ze sposobów na zawężenie wyboru płyty głównej jest wyszukiwanie jej według rozmiaru. Najpowszechniejszymi konstrukcjami są Extended ATX, ATX, Micro-ATX i Mini-ITX.

  • Płyty główne Extended ATX są największe (305 x 330 mm lub 305 x 279 mm) i często zawierają osiem gniazd pamięci RAM (dla nawet 128 GB pamięci RAM).
  • Płyty główne ATX są nieznacznie mniejsze (305 x 244 mm) i zawierają zazwyczaj maksymalnie cztery gniazda pamięci RAM.
  • Płyty główne Micro-ATX (244 x 244 mm) zawierają również do czterech gniazd pamięci RAM.
  • Płyty główne Mini-ITX są konstrukcjami o najmniejszych rozmiarach (170 x 170 mm) i często zawierają jedynie dwa gniazda pamięci RAM.

Porada od specjalistów: każdy komponent musi być podłączony do płyty głównej, dlatego trzeba wybrać taką płytę główną, która będzie wystarczająco duża, aby pasować do obecnego i przyszłego sprzętu.

Pamięć RAM

Pamięć o dostępie swobodnym (RAM) to krótkoterminowa pamięć Twojego komputera. Dostęp do tej pamięci jest szybszy i łatwiejszy niż w przypadku pamięci długoterminowej Twojego komputera (pamięć masowa, np. dysk SSD lub dysk twardy), ale jest ona tymczasowa.

To w niej komputer przechowuje dane, które aktywnie wykorzystuje („listy instrukcji”, które procesor musi odczytać i wykonać). Obliczenie potrzebnej ilości pamięci RAM może być skomplikowane, ponieważ ilość większa niż ta, której będziesz używać, nie służy niczemu (prócz straty pieniędzy), natomiast zbyt mała ilość pamięci RAM wpłynie negatywnie na wydajność komputera.

Najlepiej więc byłoby dobrać idealną ilość pamięci RAM dla Ciebie/Twojej konstrukcji. Jednak ogólnie rzecz biorąc, przeciętny zestaw do gier potrzebuje 8–16 GB pamięci RAM.

Najważniejszą rzeczą, o której trzeba pamiętać przy zakupie pamięci RAM, jest to, co może obsługiwać Twoja płyta główna i procesor. Pamięć RAM szybsza niż ta, którą obsługuje Twój system, będzie obniżać wydajność, aby działać zgodnie z możliwościami Twojego systemu.

Aby uzyskać obszerniejszy poradnik na temat zakupu pamięci RAM dla Twojego systemu, sprawdź nasz przewodnik po pamięci RAM.

Porada od specjalistów: jeśli zdecydujesz się na szybką pamięć RAM, poszukaj pamięci RAM z obsługą Intel® Extreme Memory Profile (Intel® XMP). Szybka pamięć RAM będzie działać ze standardową (niższą niż reklamowana) prędkością, o ile nie zostanie podkręcona – Intel® Extreme Memory Profile (Intel® XMP) ułatwia podkręcanie dzięki wstępnie zdefiniowanym i przetestowanym profilom.

Procesor graficzny (GPU)

Istnieją dwa rodzaje procesorów graficznych: zintegrowane i zewnętrzne.

Zintegrowane procesory graficzne są zintegrowane z procesorem. Zintegrowane karty graficzne zostały znacząco udoskonalone w ostatnich latach, choć nadal są na ogół mniej wydajne niż karty zewnętrzne.

Zewnętrzne karty graficzne to duże komponenty o wysokiej mocy, które podłącza się do płyty głównej za pomocą gniazda PCIe*. Dostępne są one z własnymi zasobami, w tym z pamięcią wideo i (zazwyczaj) aktywnym systemem chłodzenia. Zewnętrzna karta graficzna jest obowiązkowym urządzeniem dla graczy grających w dowolną z dzisiejszych produkcji, które mają wysokie wymagania pod względem grafiki. Poważni gracze powinni szukać kart graficznych oferujących co najmniej 60 klatek na sekundę w pożądanej rozdzielczości (niższe parametry mogą powodować zacinanie się obrazu), podczas gdy gracze, którzy chcą korzystać z wirtualnej rzeczywistości, powinni wybierać karty, które zapewniają stabilnie co najmniej 90 klatek na sekundę.

Porada od specjalistów: procesor graficzny nie jest jedynym komponentem, który ma wpływ na liczbę klatek na sekundę, dlatego ważne jest, by złożyć zrównoważony system, gdyż w przeciwnym razie natrafisz na wąskie gardła wydajnościowe w innym miejscu.

Porada od specjalistów: karty graficzne wysokiej klasy są drogie. Jeśli musisz obniżyć koszty, spójrz na wcześniejsze generacje – takie jednostki mogą oferować podobne rezultaty w niższej cenie.

Pamięć masowa: dyski SSD (w tym pamięć Intel® Optane™), dyski twarde (HDD)

Istnieją dwa główne rodzaje pamięci masowej: dyski półprzewodnikowe (SSD, w tym pamięć Intel® Optane™) oraz dyski twarde (HDD). Zarówno wybór dysku SSD, jak i HDD ma swoje wady i zalety, ale dobra wiadomość jest taka, że nie musisz ograniczać się do jednego z nich.

Dyski HDD przechowują dane na obrotowym krążku. Krążki te wykorzystują materiał magnetyczny do przechowywania danych, które są następnie pobierane za pomocą mechanicznego ramienia.

Dyski HDD dostępne są w dwóch formatach:

  • Dyski 2,5-calowe są powszechniejsze w laptopach i obracają się zazwyczaj z częstotliwością 5400 RPM (revolutions per minute – obrotów na minutę)
  • Dyski 3,5-calowe są powszechniejsze w komputerach stacjonarnych i obracają się z wyższymi częstotliwościami, często powyżej 7200 RPM

Dyski SSD wykorzystują pamięć flash opartą na technologii NAND – podobną, ale szybszą i bardziej niezawodną w porównaniu do pamięci flash wykorzystywanej w pendrive'ach – do przechowywania danych. Zamiast mechanicznego ramienia wykorzystują one zintegrowane procesory w celu uzyskania dostępu do przechowywanych danych, co czyni je znacznie szybszymi i mniej podatnymi na uszkodzenia mechaniczne niż dyski HDD. Jednakże szybkość i wygoda dysków SSD mają swoją cenę, dlatego koszt gigabajta dysku SSD jest wyższy niż w przypadku dysku HDD.

Nowoczesne dyski SSD dostępne są w dwóch protokołach:

  • Serial Advanced Technology Attachment (SATA) to starszy protokół, który działa z wyższym opóźnieniem i niższą przepustowością szczytową
  • Non-Volatile Memory Express* (NVMe*) wykorzystuje interfejs PCI Express* w celu osiągnięcia wyższej wydajności

Oprócz tradycyjnych dysków SSD i twardych istnieje również opcja, która pomaga zniwelować lukę w szybkości: przyspieszenie pamięci masowej w oparciu o pamięć Intel® Optane™. Pamięć Intel® Optane™ wykorzystuje technologię pamięci 3D Xpoint do przyspieszenia wolniejszych dysków (głównie dysków HDD) poprzez przechowywanie często używanych danych i wzorców dostępu. Intel® Optane™ uczy się, z których gier najczęściej korzystasz, i wykorzystuje te dane, aby skrócić czas uruchamiania gry i wczytywania poziomów.

Porada od specjalistów: nie musisz wybierać tylko jednej technologii. Wiele osób korzysta z małego dysku SSD jako dysku rozruchowego (dla systemu operacyjnego, gier i innych programów) i zaspokaja pozostałe potrzeby pamięciowe tanimi dyskami twardymi w celu uzyskania maksymalnej pojemności.

Zasilacz (Power Supply Unit – PSU)

Wybór zasilacza (PSU) to kluczowy etap każdej konstrukcji. Zasilacz musi być tak dobrze wykonany i mocny, aby mógł on obsługiwać wszystkie obecne i przyszłe komponenty; warto też pamięć o dobrej gwarancji.

Zasilacze występują w wersjach niemodułowych, półmodułowych i pełnomodułowych.

  • W niemodułowych zasilaczach wszystkie przewody podłączone są na stałe. Jest to najtańsza opcja, ale musisz znaleźć miejsce na przechowywanie wszystkich niepotrzebnych Ci przewodów. Zbyt wiele nieużywanych kabli skutkuje ich niewłaściwym uporządkowaniem, co może utrudniać przepływ powietrza i wpływać na wydajność komputera.
  • Zasilacze półmodułowe to najlepsza opcja dla większości użytkowników. Jednostki te posiadają jedynie garść niezbędnych przewodów podłączonych na stałe i są tańsze niż wersje pełnomodułowe.
  • Zasilacze pełnomodułowe są jeszcze łatwiejsze w montażu niż zasilacze półmodułowe, ale dodatkowa wygoda zazwyczaj oznacza wyższe koszty.

Chłodzenie komputera – chłodzenie procesora i przepływ powietrza w obudowie

Istnieją dwa główne sposoby na chłodzenie Twojego komputera: chłodzenie powietrzem i chłodzenie cieczą.

Chłodzenie powietrzem wykorzystuje wentylatory do odprowadzania gorącego powietrza z systemu i komponentów, aby zapobiec ich przegrzaniu. Głównymi zaletami chłodzenia powietrzem są niskie koszty i łatwość montażu (wentylatory są mniejsze i łatwiejsze do zamontowania w zatłoczonej obudowie). Największą wadą chłodzenia powietrzem są natomiast jego ograniczenia: chłodzenie powietrzem zależne jest od efektywnego przepływu powietrza wewnątrz obudowy, by móc odprowadzić gorące powietrze z komponentów, więc jakiekolwiek ograniczenie przepływu powietrza może powodować problemy.

Chłodzenie cieczą wykorzystuje płynny czynnik chłodniczy (taki jak woda destylowana) do pochłaniania ciepła z komponentów i przenoszenia go do mniej ograniczonego obszaru (gdzie znajduje się radiator). Chłodzenie cieczą jest w mniejszym stopniu uzależnione od przepływu powietrza wewnątrz obudowy, a co za tym idzie, bardziej efektywne pod względem chłodzenia konkretnych komponentów. Wadą chłodzenia cieczą jest to, że systemy takie są zamknięte, co oznacza, że są zwykle większe i trudniejsze w montażu niż typowe systemy chłodzone powietrzem (a do tego są droższe).

Oprócz ogólnego chłodzenia systemu trzeba będzie również zakupić dedykowany układ chłodzący procesora (cooler). Układy chłodzące procesora są dostępne zarówno w odmianie powietrznej, jak i płynnej, i są montowane bezpośrednio na procesorze. Przy zakupie układu chłodzącego procesora koniecznie sprawdź, czy jest on kompatybilny z posiadanymi procesorami i czy ma rozmiary odpowiednie do składanego sprzętu.

Porada od specjalistów: w systemie chłodzonym powietrzem więcej wentylatorów niekoniecznie oznacza lepsze chłodzenie. Decydująca jest jakość wentylatorów i ich umiejscowienie.

Urządzenia peryferyjne

Monitory, klawiatury, myszy, słuchawki i inne urządzenia peryferyjne to głównie kwestia osobistych preferencji. Nie musisz kupować tych przedmiotów wraz z komponentami, ale będziesz potrzebować monitora, klawiatury i myszy, aby skonfigurować system po jego złożeniu.

Porada od specjalistów: pamiętaj o zrównoważeniu swojej konstrukcji podczas wybierania urządzeń peryferyjnych – nawet jeśli posiadasz najlepsze komponenty na świecie, ale wciąż używasz monitora o rozdzielczości 1080p i 60 Hz, nie będziesz w stanie w pełni wykorzystać możliwości swojego sprzętu.

System operacyjny

Na koniec, co jest nie mniej istotne, musisz przygotować się na instalację systemu operacyjnego, gdy już wszystkie pozostałe komponenty znalazły swoje miejsce w obudowie. System operacyjny to kluczowy element oprogramowania, który wspomaga komunikację pomiędzy sprzętem i programami komputera.

Aby z wyprzedzeniem przygotować system operacyjny komputera, zdecyduj, który system operacyjny chcesz zainstalować na swoim komputerze i pobierz odpowiedni instalator na pendrive'a. Instalator systemu Windows* 10 można pobrać tutaj. Jeśli instalujesz płatny system operacyjny, taki jak Windows*, będziesz potrzebować klucza produktu.

KROK 1: MONTAŻ PROCESORA

Części/narzędzia: płyta główna, procesor

Wyjmij płytę główną z opakowania antystatycznego i umieść ją na powierzchni roboczej. Znajdź gniazdo procesora, które powinno być pokryte plastikową zaślepką ochronną. W jednym z narożników plastikowej zaślepki, lub częściej na samym gnieździe, zobaczysz małą strzałkę – zwróć uwagę na jej położenie.

Obok gniazda procesora zobaczysz małą metalową dźwignię. Naciśnij ją i delikatnie pociągnij na bok (z dala od gniazda), aby otworzyć tacę gniazda.

Otwórz procesor i wyjmij go z opakowania. Podczas pracy z procesorem zachowaj szczególną ostrożność – zarówno procesor, jak i gniazdo procesora są delikatne i bardzo łatwo je uszkodzić. Trzymaj procesor za krawędzie – w żadnym wypadku nie dotykaj styków na spodzie chipa, ponieważ palce mogą pozostawić na nich kurz lub tłuszcz; staraj się też nie dotykać górnej części chipa.

W jednym rogu procesora zobaczysz strzałkę. Wyrównaj ją ze strzałką na gnieździe i delikatnie umieść procesor na gnieździe. Po delikatnym osadzeniu procesora możesz opuścić dźwignię i wcisnąć ją z powrotem na miejsce. Opuszczenie dźwigni może wymagać użycia pewnej siły, w przeciwieństwie do osadzenia procesora!

Porada od specjalistów: nie musisz zdejmować plastikowej zaślepki – naprężenie powstające podczas montażu procesora spowoduje, że zaślepka sama wyskoczy. Jeśli będziesz próbować zdjąć zaślepkę samodzielnie, może to skończyć się uderzeniem i uszkodzeniem kruchych styków znajdujących się pod spodem.

Porada od specjalistów: procesor można zamontować tylko w jedną stronę i nie potrzeba do tego siły. Możesz delikatnie przesunąć procesor, aby go osadzić; nie próbuj szarpać, pchać, ciągnąć ani w inny sposób próbować wciskać go na siłę do gniazda.

KROK 2: (OPCJONALNIE) MONTAŻ DYSKÓW SSD M.2

Części/narzędzia: płyta główna, dysk SSD M.2, wkrętak krzyżakowy #0, instrukcja obsługi płyty głównej

Jeśli chcesz zamontować dysk SSD M.2, teraz jest na to dobry moment. Najpierw znajdź gniazdo M.2 na płycie głównej. Jest to niewielka, pozioma szczelina z maleńką śrubką. Jeśli nie możesz go znaleźć, a znajdziesz kilka gniazd M.2 lub jeśli planujesz zamontować więcej niż jeden dysk M.2 SSD, zapoznaj się z instrukcją obsługi dołączoną do płyty głównej.

Odkręć maleńką śrubkę wkrętakiem krzyżakowym #0. Uważaj, aby jej nie zgubić.

Delikatnie wsuń dysk SSD M.2 do gniazda. Całkowicie osadzony dysk będzie odstawał od płyty głównej pod kątem około 35 stopni. Wciśnij dysk SSD do dołu i z powrotem załóż maleńką śrubkę, aby zablokować go na miejscu.

Porada od specjalistów: montaż dysku SSD M.2 może ograniczyć inne konfiguracje pamięci masowej (szczególnie w przypadku dysków SATA i PCIe* AIC), dlatego podczas planowania pamięci masowej należy zapoznać się z instrukcją obsługi płyty głównej.

W razie problemów: jeśli płyta główna nie rozpoznaje nowo zamontowanego dysku M.2 SSD jako pamięci masowej, może być konieczne ręczne skonfigurowanie go w BIOS-ie (instrukcja obsługi płyty głównej zawiera instrukcje dotyczące BIOS-u).

KROK 3: MONTAŻ UKŁADU CHŁODZĄCEGO PROCESORA

Części/narzędzia: płyta główna z zamontowanym procesorem, układ chłodzący procesora, pasta termiczna, instrukcja układu chłodzącego procesora

Istnieją różne rodzaje układów chłodzących procesora. Dokładne instrukcje montażu znajdziesz w instrukcji układu chłodzącego procesora.

Niektóre układy chłodzące wymagają wspornika montażowego. Płyta główna może mieć fabrycznie zamontowany wspornik; może być konieczne zdjęcie wspornika, jeśli urządzenie go nie wymaga, lub jego wymiana, jeśli do urządzenia potrzebny jest inny wspornik. Zrób to przed włożeniem płyty głównej do wnętrza obudowy.

Niektóre układy chłodzące są dostarczane z pastą termiczną wstępnie nałożoną na materiał przewodzący (który znajduje się na procesorze), a inne nie. Jeśli układ chłodzący nie ma nałożonej pasty termicznej, przed umieszczeniem układu chłodzącego należy ją ręcznie nałożyć. Aby nałożyć pastę termiczną, wyciśnij małą ilość (nie większą niż ziarenko ryżu) na środek procesora. Następnie umieść układ chłodzący na procesorze – siła docisku odpowiednio rozprowadzi pastę termiczną.

Porada od specjalistów: najpierw wyciśnij pastę na kawałek papieru, na wypadek gdyby z tubki wyszła duża kulka.

Porada od specjalistów: jeśli układ chłodzący ma wstępnie nałożoną pastę termiczną, a chcesz użyć innej pasty, możesz usunąć fabryczną pastę za pomocą alkoholu izopropylowego 90% i niestrzępiącej się ściereczki (zalecamy ręcznik papierowy do czyszczenia samochodów).

Porada od specjalistów: podczas mocowania układu chłodzącego do płyty głównej dokręcaj śrubki stopniowo, używając wzoru krzyżowego, aby równomiernie rozłożyć nacisk. Jeżeli nie masz pewności, jak to zrobić, proces ten powinien być szczegółowo opisany w instrukcji obsługi.

W razie problemów: jeśli popełnisz błąd podczas montażu, nie panikuj. Usuń pastę termiczną (zarówno z rozpraszacza ciepła, jak i układu chłodzącego procesora) i ponownie ją nałóż, by ponownie dokonać montażu.

KROK 4: MONTAŻ PAMIĘCI (RAM)

Części/narzędzia: płyta główna, pamięć RAM, instrukcja obsługi płyty głównej

Ustal, ile gniazd RAM ma Twoja płyta główna (większość ma dwa lub cztery). Jeśli zamierzasz wypełnić wszystkie dostępne gniazda RAM, po prostu włóż pamięć RAM. Jeśli nie zamierzasz wykorzystać wszystkich gniazd RAM, zapoznaj się z instrukcją obsługi, aby znaleźć właściwą konfigurację i odpowiednio je wypełnić.

Porada od specjalistów: nacięcie między złotymi stykami nie jest wyśrodkowane. Upewnij się, że ustawiasz pamięć RAM prawidłowo za pomocą tego nacięcia, aby określić, która strona jest skierowana w górę, a która w dół.

W razie problemów: o ile pamięć RAM stosunkowo łatwo osadza się na swoim miejscu, nie zawsze zatrzaskuje się idealnie za pierwszym razem. Jeśli próba włączenia komputera nie udaje się, pierwszą rzeczą, jaką powinieneś zrobić, jest ponowne osadzenie pamięci RAM. Niektóre płyty główne mają zatrzask (niewymagający obsługi), który pomaga w montażu. Wszystkie płyty główne mają co najmniej jeden zatrzask, który się porusza – zazwyczaj zatrzaskuje się na miejscu i jest mocowany do wgłębienia z boku pamięci RAM.

KROK 5: (OPCJONALNIE) URUCHOMIENIE TESTOWE BEZ OBUDOWY

Części/narzędzia: płyta główna z zamontowanym układem chłodzącym procesora i procesorem, pamięć RAM, procesor graficzny, zasilacz, wkrętak, instrukcja obsługi płyty głównej, monitor (podłączony do procesora graficznego)

Teraz, po zamontowaniu procesora i układu chłodzącego procesora, możesz wykonać szybki test komponentów, aby upewnić się, że wszystkie działają poprawnie. Znacznie trudniej jest wykonać taki test (i rozwiązywać ewentualne problemy) po zamontowaniu wszystkiego w obudowie. Aby go przeprowadzić, zamontuj procesor graficzny i podłącz wszystko do zasilania (jeśli nie wiesz, jak zamontować procesor graficzny, zobacz sekcję poniżej). Upewnij się, że zasilacz jest podłączony do płyty głównej (zarówno 8-stykowy, jak i 24-stykowy) i procesora graficznego, a następnie podłącz go i włącz.

Niektóre płyty główne wyższej klasy mają przyciski zasilania, ale wiele jest go pozbawionych. Jeśli nie widzisz przycisku zasilania, zlokalizuj styki przełącznika zasilania – małe pary styków wystające z kolorowych wypustek. Styki przełącznika zasilania mogą być oznakowane (np. „PWR_ON”). Aby włączyć płytę główną, użyj wkrętaka w celu jednoczesnego dotknięcia obu styków przełącznika zasilania.

Teraz możesz stwierdzić, czy któryś z komponentów jest niesprawny lub działa wadliwie. Jeśli płyta główna emituje sygnały świetlne lub dźwiękowe, prawdopodobnie próbuje Ci coś przekazać. Niektóre płyty główne mają dwucyfrowy wyświetlacz, który pomaga w identyfikacji problemu. Aby dowiedzieć się, co komunikuje płyta, zapoznaj się z jej instrukcją obsługi. Jeśli Twoja płyta główna nie posiada wyświetlacza, podłącz dowolny monitor do procesora graficznego i sprawdź, czy Twój system uruchomi się i wyświetli logo płyty głównej.

Po zakończeniu testu wyłącz zasilanie i poczekaj, aż diody LED na płycie głównej zgasną, aby upewnić się, że w systemie nie ma zasilania resztkowego. Następnie, przed przejściem do kolejnego kroku, zdemontuj procesor graficzny i odłącz wszystkie przewody zasilające.

KROK 6: MONTAŻ ZASILACZA

Części/narzędzia: zasilacz, obudowa, kable zasilacza, wkrętak krzyżakowy #2

Rozpakuj zasilacz (lub po wykonaniu testu odłącz go od komponentów) i odłóż jego kable na bok (jeśli możesz).

Spójrz na obudowę i sprawdź, gdzie ma zostać zamontowany zasilacz (prawdopodobnie na dole, blisko tylnej ścianki) i jak można go zorientować. Najlepiej ustawić zasilacz tak, aby jego wentylator był skierowany na zewnątrz obudowy (przez otwór wentylacyjny). Jeśli otwór wentylacyjny znajduje się na dole obudowy, możesz zamontować zasilacz do góry nogami, o ile dolny otwór wentylacyjny zapewni przyzwoity przepływ powietrza po zakończeniu składania komputera.

Jeśli obudowa nie posiada otworów wentylacyjnych, zamontuj zasilacz w taki sposób, aby wentylator był skierowany do góry (do środka obudowy) i upewnij się, że ma wystarczająco dużo wolnego miejsca.

Przymocuj zasilacz do obudowy za pomocą czterech śrubek dostarczonych z zasilaczem.

Jeśli używasz zasilacza niemodułowego lub półmodułowego, nadeszła pora na przeprowadzenie zamocowanych kabli przez obudowę do miejsca, w którym mają się kończyć (skorzystaj z rozwiązań do zarządzania kablami, jeśli Twoja obudowa je posiada).

KROK 7: MONTAŻ PŁYTY GŁÓWNEJ

Części/narzędzia: obudowa, płyta główna, osłona gniazd we/wy (jeśli nie jest przymocowana do płyty głównej), wkrętak krzyżakowy #2, śrubki, instrukcja obsługi płyty głównej

Jeśli płyta główna ma niezamocowaną osłonę gniazd we/wy – prostokątną płytkę metalową z wycięciami na porty płyty głównej – musisz najpierw zatrzasnąć ją z tyłu obudowy (upewnij się, że jest prawidłowo zorientowana). Osłony gniazd we/wy mają zazwyczaj ostre krawędzie, więc uważaj na palce.

Po umieszczeniu osłony gniazd we/wy możesz zamontować płytę główną. Sprawdź dokładnie, czy wszystkie kable są przeprowadzone we właściwe miejsca, a następnie umieść płytę główną (najpierw wyrównaj ją z osłoną gniazd we/wy). Za pomocą wkrętaka krzyżakowego #2 zamocuj pierwszą śrubkę (środkową), aby przytrzymać płytę główną na miejscu. Nie przeciągaj płyty głównej po podpórkach przymocowanych do obudowy.

Liczba śrubek potrzebnych do zamontowania płyty głównej będzie się różnić w zależności od płyty głównej, ale pełnowymiarowa płyta główna ATX zazwyczaj wymaga 9 śrubek. Wypełnij wszystkie dostępne otwory na śruby.

Podłącz zasilacz do płyty głównej. Istnieją dwa główne połączenia - 8-stykowe złącze procesora w górnej części płyty i 24-wtykowe złącze z boku.

Porada od specjalistów: przed zamontowaniem płyty głównej sprawdź, czy obudowa ma zamontowane podpórki na płytę. Zazwyczaj wyglądają one jak nakrętki z gwintem na końcu. Nie wstawiaj niepotrzebnych podpórek.

KROK 8: MONTAŻ PROCESORA GRAFICZNEGO

Części/narzędzia: płyta główna, procesor graficzny, wkrętak krzyżakowy #2, instrukcja obsługi płyty głównej

Znajdź gniazdo PCIe* x16 na płycie głównej. Będzie to najdłuższe gniazdo PCIe* i może mieć inny kolor niż pozostałe. Jeśli Twoja płyta główna ma więcej niż jedno gniazdo PCIe* x16, zobacz w instrukcji obsługi, czy któreś z nich powinno mieć priorytet. Jeśli można użyć dowolnego gniazda, wybierz je na podstawie tego, gdzie znajdują się pozostałe komponenty – procesor graficzny powinien mieć przestrzeń do wentylacji.

W zależności od przypadku może być konieczne zdjęcie osłon gniazd we/wy (małe metalowe zatrzaski blokujące tylny panel obudowy), aby zmieścić porty we/wy procesora graficznego (HDMI*, DisplayPort*, DVI* itp.) i zapewnić ich dostępność z zewnątrz obudowy.

Wyjmij procesor graficzny z opakowania antystatycznego i ostrożnie wyrównaj go zarówno z tylnym wspornikiem mocującym, jak i z samym gniazdem, a następnie delikatnie wciśnij go do gniazda PCIe* x16 (możesz usłyszeć kliknięcie). W przypadku konieczności ponownego osadzenia procesora graficznego zatrzask PCIe* na płycie głównej może przesunąć się do pozycji zablokowanej.

Po prawidłowym osadzeniu GPU zamocuj go z tyłu obudowy za pomocą jednej lub dwóch śrubek. Jeśli Twój procesor graficzny wymaga pomocniczych złącz zasilania, podłącz go do zasilacza.

KROK 9: MONTAŻ PAMIĘCI MASOWEJ

Części/narzędzia: płyta główna, dyski SSD, dyski twarde, wkrętak krzyżakowy #2, śrubki, instrukcja obsługi obudowy

Najpierw sprawdź swoją obudowę. Każda obudowa jest nieco inna, jeśli chodzi o wnęki dysków.

Gdzieś wewnątrz obudowy powinien znajdować się zestaw wnęk w różnych rozmiarach. Mogą mieć małe plastikowe przełączniki (wówczas ich montaż nie wymaga użycia narzędzi) lub po prostu mogą wyglądać jak metalowe wsporniki.

Pamięć masowa jest zazwyczaj dostępna w dwóch rozmiarach: 2,5 cala (dyski twarde i SSD) oraz 3,5 cala (dyski twarde). Większość wnęk 3,5-calowych może pomieścić dyski 2,5-calowe, ale nie odwrotnie (niektóre wnęki 3,5-calowe mają tacki, które nie są przeznaczone do dysków 2,5-calowych, ale które mimo to mogą pomieścić wnęki 2,5-calowe). Mogą być również widoczne większe wnęki – są one przeznaczone do większych napędów, takich jak napędy optyczne, i znajdują się zazwyczaj z przodu obudowy, w jej górnej części.

Jeśli masz wnęki z systemem beznarzędziowym, każda z nich będzie miała własną plastikową dźwignię lub przełącznik. Po otwarciu lub odblokowaniu dźwigni lub przełącznika powinno być możliwe wyciągnięcie tacy. Umieść dysk na tacy – niektóre 3,5-calowe tace mogą zmieścić tace 2,5-calowe. Jeśli tak, 2,5-calowy napęd musisz przykręcić do 3,5-calowej tacy, tak aby się nie poruszał.

Wsuń tacę z powrotem do wnęki. Po osadzeniu powinna kliknąć.

Jeśli nie masz wnęk z systemem beznarzędziowym, zobaczysz metalowy wspornik (będzie duży, jak płytka), z podłużnymi lub okrągłymi otworami. Aby umieścić napęd w jednej z tych „wnęk”, wystarczy wsunąć go pomiędzy metalowy wspornik a bok obudowy i przykręcić. Użyj liczby śrubek zalecanych w instrukcji obudowy, ale jeśli nie masz ich wystarczająco dużo, w przypadku większości dysków wystarczą dwie śrubki.

Po umieszczeniu wszystkich dysków na miejscu podłącz je do płyty głównej (za pomocą kabla SATA, który powinien być dostarczony z dyskiem lub płytą główną) oraz do zasilacza.

Porada od specjalistów: jeśli masz problemy ze znalezieniem wnęk lub ustaleniem, w jakiego rodzaju wnęki jest wyposażona Twoja obudowa, zapoznaj się z instrukcją obsługi obudowy.

KROK 10: INSTALACJA SYSTEMU OPERACYJNEGO

Części/narzędzia: komputer, monitor, mysz, klawiatura, system operacyjny zapisany na dysku flash

Jeśli nie przygotowałeś uprzednio swojego systemu operacyjnego (OS) na pendrivie, zrób to teraz. (Więcej informacji znajdziesz w powyższej sekcji na temat systemów operacyjnych w punktcie „KROK 3: wybieranie komponentów”.)

Podłącz pendrive'a zawierającego Twój system operacyjny, a także monitor, mysz i klawiaturę, a następnie włącz komputer.

Na pierwszym wyświetlonym ekranie pojawi się informacja o konieczności naciśnięcia klawisza w celu przejścia do konfiguracji systemu lub BIOS-u. Naciśnij klawisz, aby otworzyć BIOS. (jeśli ekran miga zbyt szybko, aby zobaczyć klawisz, zajrzyj do instrukcji obsługi płyty głównej).

Najpierw sprawdź, czy wszystkie komponenty są zainstalowane i rozpoznawane. Znajdź stronę systemu BIOS, która pokazuje informacje o systemie komputerowym (różne płyty główne mają różne ustawienia BIOS-u, ale powinno się być w stanie znaleźć ekran, na którym znajdują się te informacje) i sprawdź, czy system rozpoznaje wszystkie zamontowane do tej pory komponenty.

Następnie znajdź w BIOS-ie stronę rozruchu (może się nazywać „Boot Order” lub „Boot Priority”). Zmień kolejność uruchamiania systemu tak, aby dysk flash był pierwszy, a dysk, na którym chcesz zainstalować system operacyjny (jeśli używasz dysku SSD jako dysku startowego, będziesz instalować na nim system operacyjny) – drugi.

Uruchom ponownie komputer. Komputer uruchomi się z dysku USB i pojawi się instalator systemu operacyjnego. Postępuj zgodnie z instrukcjami, aby zakończyć instalację.

Porada od specjalistów: utwórz instalator systemu operacyjnego z wyprzedzeniem.

W razie problemów: jeśli komputer PC w ogóle się nie włączy, możesz mieć problem z zasilaniem.

W razie problemów: jeśli komputer się włącza, ale nic nie widać na ekranie, lub nie wydaje się uruchamiać, sprawdź, czy wszystkie kable, zwłaszcza kable zasilające, są podłączone.

Porada od specjalistów: jeśli nie udaje Ci się wejść do BIOS-u za pomocą klawiatury, prawdopodobnie klawiatura nie działa. Sprawdź urządzenia peryferyjne, aby upewnić się, czy działają.

W razie problemów: w przypadku problemów z uruchomieniem z napędu USB upewnij się, że płyta główna jest ustawiona na żądany typ instalacji. Większość platform obsługujących UEFI uruchamia się na partycji UEFI przed podjęciem próby uruchomienia w trybie Legacy.

A TO DOPIERO POCZĄTEK

Jeśli dotarłeś do końca naszego przewodnika gratulujemy ukończonej konstrukcji (zwłaszcza, jeśli jest to Twoja pierwsza próba!) Jednakże praca nie musi kończyć się tutaj.

Najlepszą rzeczą w składaniu własnego komputera do gier jest to, że tak naprawdę praca nigdy się nie kończy. W miarę ukazywania się coraz to nowszych rozwiązań z zakresu sprzętu, możliwości dostosowywania niestandardowych komputerów są niemal nieograniczone, a Twój własny zestaw może być tak aktualny jak tylko tego pragniesz, w zależności od Twoich potrzeb i budżetu.

Pamiętaj o tych możliwościach, gdy następnym razem będziesz sprawdzać specyfikacje zalecane dla nowej gry, w którą chcesz zagrać. Właśnie złożony komputer będzie podstawą wszystkich przyszłych doznań z gier, a dostrajanie Twoich komponentów jest częścią radości z jego posiadania.

Teraz, gdy już wiesz jak złożyć komputer do gier, rozważ zintegrowanie swojego systemu z w pełni rozwiniętą stacją bojową. Możesz również dowiedzieć się, jak wykorzystać pełen potencjał swojej konstrukcji poprzez zastosowanie zaawansowanych technik takich jak podkręcanie procesora.