Kiedy komputer nie chce się włączyć, trudno może być ustalić, od czego zacząć rozwiązywanie problemu. Nowoczesne komputery są złożonymi urządzeniami, więc źródło problemu może nie być oczywiste.
Ze względu na różnorodność możliwych konfiguracji sprzętowych nie da się zdiagnozować każdego ewentualnego problemu. Zamiast tego omówimy kroki, jakie można podjąć, aby zidentyfikować problem i znaleźć rozwiązanie. Bez względu na to, czy składasz komputer, którego jeszcze nie udało się uruchomić, czy też próbujesz rozwiązać problem w działającym wcześniej komputerze, przedstawione rozwiązania diagnostyczne powinny być równie przydatne.
Diagnostyka
Problem pod tytułem „Mój komputer się nie włącza” może oznaczać całkiem sporo różnych rzeczy. Żeby było jasne: zakładamy, że albo urządzenie w ogóle nie reaguje na naciśnięcie przycisku zasilania, albo włącza się na chwilę, po czym się wyłącza.
Jeśli Twój komputer się włącza, lecz nic nie pojawia się na ekranie, lub jeśli nie możesz przejść z ustawień BIOS do systemu operacyjnego, sprawdź sekcję przewodnika o rozwiązywaniu problemów, zatytułowaną „Dlaczego nie mogę uruchomić systemu Windows?”.
Podczas całego procesu diagnostycznego będziemy szczegółowo omawiać różny sprzęt komputerowy. Zapraszamy do skorzystania z tego przewodnika po składaniu komputerów. Może on posłużyć jako punkt odniesienia w kwestii dowolnych pytań na temat składania sprzętu PC lub konkretnych elementów.
Ponadto polecamy zapoznanie się z dalszą częścią artykułu i znalezienie sytuacji najbardziej odpowiadającej konkretnemu przypadkowi. Informujemy, czego się spodziewać przed rozpoczęciem procesu diagnostycznego, jednak nie każde zagadnienie musi dotyczyć konkretnej sytuacji, dlatego można swobodnie rozpocząć od etapu, który wydaje się najbardziej odpowiedni.
Krok 1: Sprawdź kable
Jeśli system jest podłączony do źródła zasilania, co sygnalizują świecące diody LED w komputerze, możesz przejść do kroku 3.
W przeciwnym wypadku zacznijmy od kabli wychodzących ze ściany.
- Zweryfikuj, czy gniazdko jest aktywne, podłączając sprawne urządzenie (np. lampę) i sprawdzając, czy działa prawidłowo.
- Listwa przeciwprzepięciowa lub listwa zasilania musi być prawidłowo podłączona do gniazdka, a wyłącznik zasilania musi być włączony. Podłącz inne urządzenia do listwy zasilania i sprawdź, czy działają prawidłowo.
- Sprawdź dwukrotnie, czy przełącznik zasilania komputera jest włączony.
- Sprawdź, czy kabel zasilania komputera jest prawidłowo podłączony do zasilacza i gniazdka, gdyż z upływem czasu może się poluzować.
Po dokładnym sprawdzeniu podłączenia komputera do gniazdka ściennego czas na sprawdzenie kabla podłączonego do zasilacza (tzw. kabla C13).
- Wiele monitorów korzysta z takiego samego kabla jak zasilacz komputera. Jeśli tak jest, zamień kabel monitora z kablem komputera i sprawdź, czy monitor się włącza. W innym przypadku sprawdź swój komputer przy użyciu kabla, który doprowadzał zasilanie do monitora.
- Pozyskaj zastępczy kabel C13, jeśli nie masz żadnego w zapasie. Pamiętaj, że w przypadku niektórych komputerów wymagających szczególnie dużej mocy obliczeniowej trzeba stosować kabel o większym przekroju, więc zwróć uwagę, aby wymienić dotychczasowy kabel na nowy o podobnym przekroju.
Po wykluczeniu przewodu zasilającego i gniazdka czas zwrócić uwagę na okablowanie wewnątrz obudowy.
Krok 2: Okablowanie wewnętrzne
Następnym krokiem jest rozpoczęcie sprawdzania wewnątrz obudowy w celu wykrycia wszelkich luźnych lub uszkodzonych kabli. Jeśli masz fabrycznie złożony komputer, pamiętaj o tym, że otwieranie komputera może naruszać warunki gwarancji, więc przed kontynuowaniem być może warto skontaktować się z producentem komputera w celu uzyskania porady.
Przed wykonaniem jakiejkolwiek czynności wewnątrz komputera odłącz kabel biegnący od zasilacza komputera do gniazdka. Pamiętaj także, aby odłączyć wszystkie kable zewnętrznych urządzeń peryferyjnych, takich jak klawiatura, myszka lub zewnętrzne dyski twarde i monitor, które są podłączone do komputera. Kable urządzeń USB lub monitorów mogą czasami powodować problemy z zasilaniem, a jeśli komputer uruchamia się bez podłączonych urządzeń zewnętrznych, podłączaj i testuj każde z nich osobno, aż znajdziesz urządzenie peryferyjne powodujące problem, po czym albo spróbuj uruchomić komputer bez tego urządzenia, albo wykonaj test ze sprawnym urządzeniem zastępczym.
Jeśli to nie pomoże, odłącz komputer od gniazdka i otwórz obudowę, aby uzyskać dostęp do elementów wewnętrznych. Proces ten będzie się różnić w zależności od konkretnej obudowy, więc postępuj zgodnie z odpowiednią dokumentacją i instrukcjami, aby uzyskać dostęp do wnętrza komputera.
Po otwarciu obudowy sprawdź wszystkie połączenia między zasilaczem a komponentami komputera, aby ustalić, czy są luźne, a jeśli tak, popraw odpowiednie połączenia. Jeśli masz zasilacz modułowy (czyli taki, w którym można wybrać, z których kabli chcemy korzystać), również pamiętaj o tym, aby dokładnie sprawdzić, czy kable są prawidłowo osadzone także w zasilaczu. Jeśli połączenia po obu stronach są prawidłowe, sprawdź, czy komputer się włącza.
Jeżeli to nie pomogło, czas odłączyć poszczególne kable zasilania podłączone do komponentów komputera. Chodzi o kabel 24-stykowy oraz kabel zasilania procesora, które są podłączone do płyty głównej, dodatkowe kable zasilania biegnące do wszelkich urządzeń PCIe, takich jak GPU, a także złącza zasilania SATA i Molex podłączone do urządzeń pamięci masowej i innych akcesoriów.
Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje o połączeniach zasilacza, zapoznaj się z artykułem Wszystko, co trzeba wiedzieć na temat zasilacza.
Po odłączeniu wszystkich złączy od zasilacza podłącz kable zasilania płyty głównej i procesora, podłącz komputer do prądu i sprawdź, czy komputer się włącza, co można rozpoznać po obracaniu się wentylatorów i świeceniu lampek sprzętowych.
Jeżeli się włącza, to świetnie! Możesz wówczas wyłączyć zasilanie komputera i zacząć podłączać kable zasilania do poszczególnych komponentów oraz przeprowadzać próby, aż znajdziesz sprzęt, który jest przyczyną problemu. Jeśli chcesz dowiedzieć się, który sprzęt wymaga podłączenia zasilania, lub masz jakiekolwiek pytania na temat połączeń, zapoznaj się z tym wprowadzeniem do składania komputera.
Zaglądając do wnętrza obudowy, zwróć uwagę na wszystko, co mogłoby być przyczyną zwarć. Typowymi przykładami tego problemu są płyty główne przykręcone bezpośrednio do obudowy bez użycia wymaganych podpórek lub złącza Molex*, których styki mają kontakt z obudową. Taka sytuacja jest mało prawdopodobna w gotowych zestawach, ale zawsze warto sprawdzić i nie zawsze jest to oczywiste.
Jeśli wszystkie powyższe metody zawiodły i diody LED stanu komponentów nadal nie świecą, być może uszkodzony jest zasilacz.
Jeśli masz sprawny zasilacz zapasowy, podłącz do niego kabel CPU i 24-stykowy kabel płyty głównej, aby zobaczyć, czy nowe urządzenie z powodzeniem dostarcza zasilanie do płyty głównej. Jeśli tak, źródłem problemu był prawdopodobnie poprzedni zasilacz i możesz skontaktować się z producentem wadliwego urządzenia w celu ustalenia kolejnych kroków.
Krok 3: Kody diagnostyczne POST, testy płyt głównych i sprzętu
Możliwe, że system otrzymuje zasilanie, co sygnalizuje świecenie kontrolek sprzętowych, jednak nadal nie uruchamia się prawidłowo. Jeśli system nadal nie reaguje po naciśnięciu przycisku zasilania lub włącza się na chwilę, po czym znowu się wyłącza, wykonaj poniższe kroki.
Kody POST i kody dźwiękowe
Chociaż ustalenie, dlaczego komputer się nie uruchamia, może być niełatwe, dostępne są wbudowane testy, które mogą pomóc. Kody POST (Power On Self Test) oraz kody dźwiękowe to sygnały wizualne i akustyczne wykorzystywane przez producenta płyty głównej do informowania o wynikach wewnętrznych testów sprzętu. Sygnały te mogą bardzo ułatwić ustalenie ewentualnych problemów ze sprzętem, które uniemożliwiają włączenie komputera.
Kody POST składają się zazwyczaj z dwóch liczb, które wskazują, w jakim momencie system napotkał problem sprzętowy w procesie uruchamiania, a to często może pomóc zidentyfikować źródło problemu. Jeżeli na przykład kod POST wskazuje na błąd inicjalizacji pamięci, to wiadomo, że rozwiązywanie problemów trzeba zacząć od pamięci RAM. Wiele płyt głównych ma wyświetlacz kodu szesnastkowego, który wyświetla kod i pozwala ustalić, gdzie należy zacząć proces diagnostyki. Jeśli płyta główna nie ma takiego wyświetlacza, można nabyć kartę testową POST do zainstalowania w gnieździe PCIe, która wyświetla kod.
Kody dźwiękowe to akustyczne odpowiedniki kodów POST. Kiedy komputer się uruchamia, o ile się włącza, można usłyszeć serię sygnałów dźwiękowych. Sygnały te mają takie same funkcje diagnostyczne jak kody POST – np. trzy sygnały dźwiękowe oznaczają, że nie wykryto karty graficznej, więc trzeba zacząć od prawidłowego osadzenia GPU.
Trzeba jednak pamiętać, że chociaż wskazania te mogą być przydatne, każdy producent płyty głównej używa innego systemu kodów. Sprawdź dokumentację płyty głównej lub wyszukaj w Internecie kody stosowane przez danego producenta płyty głównej, aby zobaczyć, czy uda się zidentyfikować problem, jaki napotykasz.
Aktualizacje systemu BIOS płyty głównej
Jeśli nie uzyskujesz kodów POST mimo wykonania wszystkich powyższych czynności, warto sprawdzić, czy system BIOS płyty głównej jest aktualny.
Zwykle system BIOS płyty głównej można zaktualizować do najnowszej wersji, nawet jeśli komputer nie wykonuje procedury POST. Proces ten może się różnić w zależności od producenta płyty głównej, więc zapoznaj się z dokumentacją płyty głównej lub sprawdź w Internecie, czy masz najnowszą wersję systemu BIOS dla swojego komputera.
Nie będzie to prawdopodobnie dotyczyć komputera, który wcześniej działał poprawnie albo został nabyty jako gotowy zestaw, jednak jeśli samodzielnie składasz komputer, który nie chce się uruchomić, zwłaszcza jeśli korzystasz ze starszej płyty głównej, dokładnie sprawdź, czy używasz najnowszej wersji systemu BIOS.
Krok 4: Przycisk zasilania
Jeśli komputer się nie włącza, ale kontrolka na płycie głównej świeci, potencjalnym winowajcą jest przycisk zasilania na obudowie lub przewody łączące go z płytą główną.
Sprawdź, czy płyta główna ma wbudowany przycisk zasilania. Nie wszystkie płyty mają taki przycisk. Jeśli nie masz pewności, czy płyta ma taki przycisk lub masz trudności z jego znalezieniem, zajrzyj do instrukcji płyty głównej. Przycisk zasilania na płycie głównej włącza system dokładnie tak samo jak prawidłowo podłączony przycisk na obudowie. Jeśli ten sposób zadziała, będzie wiadomo, że tak jest w tym przypadku.
Jeśli płyta główna nie ma wbudowanego przycisku zasilania, możesz użyć śrubokrętu do awaryjnego uruchomienia systemu.
Procedura wygląda następująco:
- Zlokalizuj dwa styki wyłącznika zasilania na płycie głównej. Te małe styki mają często oznaczenia typu PWR_SW oraz symbole „+” i „-”. Jeśli przycisk zasilania na obudowie jest już podłączony do tych styków, musisz odłączyć te przewody. Sprawdź w instrukcji płyty głównej, jeżeli masz problemy ze znalezieniem styków wyłącznika zasilania, ponieważ czasami może być trudno dostrzec oznaczenia gołym okiem.
- Kabel 4/8 procesora i 24-stykowy kabel płyty głównej muszą być podłączone, a zasilacz musi być włączony i doprowadzać napięcie.
- Lekko dotknij metalowym śrubokrętem dwa styki przełącznika zasilania – jeśli wszystko jest prawidłowo podłączone, system się wyłączy. Proces ten sprowadza się do tego samego co wciśnięcie przycisku zasilania na obudowie, jeśli jest prawidłowo podłączony, albo wbudowanego przycisku zasilania na płycie głównej.
Jeśli komputer włącza się po wciśnięciu przycisku zasilania na płycie głównej lub zwarciu styków za pomocą śrubokrętu, problem może dotyczyć przycisku na obudowie. Jeżeli na obudowie znajduje się przycisk resetowania, jest on podłączony do złączy przełącznika resetowania w pobliżu złączy przycisku zasilania. Spróbuj zamienić miejscami przewody przycisku zasilania i przycisku resetowania. Działają one w taki sam sposób i jeśli problemem jest przycisk zasilania na obudowie, podłączenie przewodów przycisku resetowania do styków przełącznika zasilania pozwoli obejść ten problem.
Oczywiście trzeba wtedy nacisnąć przycisk resetowania zamiast przycisku zasilania, aby włączyć komputer, ale jest to użyteczne rozwiązanie tymczasowe. Skontaktuj się z producentem obudowy w celu uzyskania bardziej trwałego rozwiązania problemu.
Krok 5: Testowanie komponentów komputera
Jeśli komputer nadal się nie włącza, być może przyszedł czas na przetestowanie każdego komponentu indywidualnie. Przebiega to nieco inaczej niż opisane wcześniej testowanie wszystkich kabli zasilania. Tamten proces pozwolił nam wykluczyć uszkodzenie przewodów zasilania. Teraz sprawdzimy, czy połączenia do płyty głównej są prawidłowe i czy cały sprzęt odpowiednio komunikuje się z resztą systemu.
Najpierw usuń GPU, odłącz wszelkie urządzenia pamięci masowej oraz wszystkie porty we/wy i usuń kości pamięci RAM, pozostawiając tylko jedną kość RAM w pierwszym gnieździe pamięci RAM na płycie głównej.
Zasilacz powinien nadal doprowadzać zasilanie do płyty głównej i procesora, ale poza tym należy odłączyć od komputera wszystkie zbędne elementy.
Jeśli komputer uruchomi się w tej minimalistycznej konfiguracji, dodaj jeden komponent, przeprowadź test, a następnie wyłącz zasilanie. Pamiętaj, aby przynajmniej raz zamienić moduł pamięci RAM, ponieważ kość RAM potencjalnie może się okazać winowajcą.
Kontynuuj ten proces, aż system się nie uruchomi – to pokaże, gdzie leży problem. Jeśli komputer nadal wykonuje procedurę POST ze wszystkimi komponentami poza niesprawnym sprzętem, udało się potwierdzić problem i można albo przystąpić do rozwiązywania problemów sprzętowych, albo pomyśleć o modernizacji.
Dalsze testowanie
Jeśli po zrealizowaniu powyższych czynności diagnostycznych nadal nie udało się zidentyfikować problemu, bardzo możliwe, że jego przyczyną jest wadliwa płyta główna, wadliwy zasilacz lub kłopoty z procesorem.
Całkowite wykluczenie każdego z tych problemów sprzętowych samo w sobie stanowi proces rozwiązywania problemów. Jeśli masz ten luksus, że dysponujesz częściami zamiennymi, to przyszedł czas, aby zainstalować je w miejsce usuniętych komponentów i zobaczyć, czy to pomaga. Testowanie z użyciem innej płyty głównej może być trudniejsze, ponieważ trzeba przeinstalować procesor i układ chłodzący (zakładając, że są one kompatybilne), ale zainstalowanie zapasowego sprzętu jest najprostszym sposobem rozwiązywania problemów.
Jeśli przyszedł czas na modernizację, dostępne są liczne zasoby, które mogą pomóc wybrać kolejny komputer do gier.